७ महिनादेखि प्रहरी नियन्त्रणमा एम्बुलेन्स, जनतालाई तनाव

पञ्चेश्वर गाउँपालिका–३ का गणेश चन्द साउन १६ गते अचानक बेहोस् हनुभयो।भाइ महेशले पिठ्युँमा बोकेर ४ घण्टा टाढाको स्वास्थ्य चौकी पुर्‍याउनुभयो। सुगरका बिरामी रहेका गणेशको ६ घण्टापछि होस आयो।

गाउँमा सडक नपाएका समयमा त यस्ता घटना मामुली हुन्थे। तर सडकको सुविधा पुगेपनि एम्बुलेन्सको अभावमा गणेशको झन्नै ज्यान गएन। 

‘समयमै भाइले अस्पताल नपुर्‍याएको भए ज्यानै जाने रैछ’गणेश भन्नछन्, ‘एम्बुलेन्स भएर पनि काम लागेन, धनगढीमा थन्काइएको छ भन्ने सुनेको छु।’

साउन १८ गते पञ्चेश्वर–१ की विमला धामीलाई सुत्केरी व्यथाले च्याप्यो। उनको घरबाट स्वास्थ्य चौकी पुग्न हिँडेर ६ घण्टा लाग्छ। एम्बुलेन्स भए दुई घण्टामै पुगिन्छ। वर्षाको कारण ग्रामीण सडक अवरुद्ध हुँदा अन्य सवारीका साधन समेत चलेका छैनन्। विमलाका पति पदमले एम्बुलेन्सको माग गर्दै पञ्चेश्वर गाउँपालिकामा फोन गरी एम्बुलेन्सको लागि गुहारे। 

एम्बुलेन्स धनगढीमा रहेकाले पठाउन नसकिने जवाफ पाएपछि उनी निकै आत्तिए। श्रीमतीको अवस्था जटिल बन्दै थियो। उनले छिमेकी शिवनाथ गाउँपालिकामा पनि फोन गरे। त्यहाँ पनि एम्बुलेन्स खाली रहेनछ। व्यथाले च्यापेकी विमला कराइरहेकी थिइन्। पदमसँग श्रीमतीको पीडामा सान्त्वना दिनेबाहेक अर्को विकल्प थिएन। 

कुनै उपाए नलागेपछि उनले गाउँकै अनुभवी महिलाहरूलाई बोलाए र उनीहरूले भने अनुसार मान्दै गए। रातको ११ बजे विमलाले छोरी जन्माएपछि संकट टर्‍यो। ‘श्रीमतीलाई  स्वास्थ्य संस्थामै लगेर सुत्केरी गराउन अनेक प्रयास गरेँ तर सकिन धन्न ज्यान जोगियो’ पदम भन्छन्, ‘पञ्चेश्वर गाउँपालिकाले हाम्रो स्वास्थ्यमाथि खेलबाड गरिरहेको छ।’

गाउँ–गाउँमा सिंहदरबार आउने र सेवा सुविधा हुने भनेपनि आफूहरुले सामान्य सुविधा पनि पाउन नसकेको उहाँको गुनासो छ।‘कर्मचारी र जनप्रतिनिधि मस्तीमा छन्। हाम्रा समस्या कसैले बुझेन दुर्गमको पीडा उस्तै छ’पदम आक्रोश पोख्नुहुन्छ।
यी त प्रतिनिधि घटाना मात्रै हुन्। हरेक साताजसो पञ्चेश्वरमा यस्ता समस्या दोहोरिरहन्छन्। गाउँपालिकाको एम्बुलेन्स भएर पनि अहिले आपत पर्दा नागरिकले प्रयोग गर्न पाएका छैनन्।

एम्बुलेन्स ७ महिनादेखि धनगढीमा 

पञ्चेश्वर गाउँपालिकाले सञ्चालन गरिरहेको एम्बुलेन्स ७ महिनादेखि जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यालयमा धनगढीमा थन्किएको छ। 

सुदूरपश्चिम प्रदेश ०१००१ झ ३४५ नम्बरको एम्बुलेन्सले २०७८ पुस ६ गते धनगढीको मोहना अत्तरिया ६ लेन सडकमा मोटरसाइकललाई ठक्कर दियो। मोटरसाइकलमा सवार गोदावरी नगरपालिका–१ का निर्मल सार्की घाइते हुनुभयो। 

एम्बुलेन्सलाई जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यालयले नियन्त्रणमा लियो। घाइते सार्कीलाई तत्काल अस्पतालमा भर्ना गरियो। उपचारपछि सार्की घर फर्किनुभयो। तर एम्बुलेन्स प्रहरी कार्यालयमै छ।

एम्बुलेन्सको ठक्करबाट सार्कीको मोटरसाइकलमा क्षति पुगेको थियो। मोटरसाइकल बनाउन एक लाख हाराहारी खर्च लागेको र सो क्षतिपूर्ति नपाएसम्म एम्बुलेन्स नछाड्ने अडानमा सार्की छन्। 

‘मोटरसाइकल बनाउने ठाउँमै छ एक लाख जति लाग्छ भनेको छ। पैसा नभएर निकाल्न पाएको छैन बनाउन सोरुममा दिएको छु। एक लाखको हाराहारीमा खर्च आउदैँछ म सँग त्यत्रो रकम छैन।’ सार्कीले सुनाउनुभयो। 
मोटरसाइकल बनाएको पैसा नदिएसम्म एम्बुलेन्स निकाल्न सही नै नगर्ने सार्कीको अडान छ।

घटनाको ७ महिनापछि एम्बुलेन्स लिन गाउँपालिकाका निमित्त प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत कृष्ण बोहरा धनगढी पुग्नुभयो। उहाँले दुर्घटनामा घाइते सार्कीसँग सहमतिको प्रयास पनि गर्नुभयो। तर सार्की मोटरसाइकल नबनेसम्म एम्बुलेन्स निकाल्न सहमत नै हुनुभएन। मोटरसाइकलमा नयाँ बेसिस लगायतका पार्टपुर्जा हाल्नुपर्ने देखिएको छ। 

आफू भर्खरै गाउँपालिकामा आएको र एम्बुलेन्स निकाल्न हरसम्भव प्रयास गरेको निमित्त प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत बोहरा बताउनुहुन्छ।

‘मैले जिम्मेवारी सम्हालेको २ महिना मात्रै पुग्यो, असारमा कामको चाले एम्बुलेन्स लिन धनगढी आउन सकिन। अहिले प्रक्रियामा लागिरहेको छु’ बोहरा भन्नुहुन्छ।

बोहराका अनुसार क्षति भएको मोटरसाइकलको नयाँ चेसिसका लागि यातायात कार्यालयको अनुमति आवश्यक पर्छ। प्रक्रिया भइरहेको छ। प्रक्रिया पुर्‍याएर सार्कीको क्षतिपूर्ति दिएर एम्बुलेन्स छिटै लैजाने जानकारी बोहराले दिनुभयो।

२०७४ मा निर्वाचित भएका गाउँपालिका अध्यक्ष गोरखबहादुर चन्द यसपाली फेरि गाउँपालिका अध्यक्षमा निर्वाचित हुनुभएको छ। सबै घटना जानकारी भएका व्यक्ति नै फेरि जनप्रतिनिधि भएपनि एम्बुलेन्स निकालेर ल्याउन नसकेको स्थानीयको गुनासो छ।

जनताको स्वास्थ्यजस्तो संवेदनशील विषयसँग जोडिएको एम्बुलेन्स ७ महिनासम्म प्रहरी कार्यालयमा थन्किँदा पनि गम्भीर नभएको भन्दै स्थानीय आक्रोशित पनि छन्।

एम्बुलेन्स अभावका कारण गाउँपालिकाबासी आधारभूत सेवाबाट समेत वञ्चित हुनुपरेको गाउँपालिकाका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख राम सागर शाह स्वीकार्नुहुन्छ।

‘हाम्रो गाउँपालिकामा ६ वटा स्वास्थ्य चौकी छन्’ तर पनि सजिलै स्वास्थ्य सेवा दिन सकेका छैनौँ’ स्वास्थ्य शाखा प्रमुख शाह भन्नुहुन्छ, ‘एम्बुलेन्स अभावले सिकिस्त बिरामी सिकिस्त बिरामीलाई पनि समयमा स्वास्थ्य संस्था लान पाइएको छैन।’ यो बाध्यता भएको र छिटै समस्या समाधान हुने विश्वास उहाँको छ।