मेडिकल प्रोटोकल भुलेर प्रचारबाजीमा रमाउँदै राज्यमन्त्री डा.तोसिमा

इलामका प्रेम प्रसाद आचार्यले मंगलबार नयाँबानेश्वर संसद भवन अगाडि आफ्नै शरीरमा आगो लगाउनुभयो। गम्भीर अवस्थामा कीर्तिपुर अस्पतालमा पुर्‍याइनुभएका आचार्यको उपचारका क्रममा बुधबार बिहान मृत्यु भयो।  

घाइते आचार्यको अवस्था बुझ्न मंगलबार साँझ स्वास्थ्य तथा जनसंख्या राज्यमन्त्री डा.तोसिमा कार्की कीर्तिपुर अस्पताल पुग्नुभएको थियो। सघन उपचार कक्षमा राखिएका बिरामी भेट्दा उहाँले गरेको स्टनबाजीको अहिले सर्वत्र आलोचना भइरहेको छ। 

आइसीयू कक्षमा गएर गम्भीर अवस्थाका आचार्यसँग कुराकानी गरेको र बिनापञ्जा उहाँलाई छोएको भिडियो उहाँकै सचिवालयले सार्वजिनिक गरेको थियो।

त्यस्तो संवेदनशील अवस्थाका बिरामीलाई भेट्न जाँदा पनि प्रचारबाजीका लागि भिडियो खिच्ने मान्छेसमेत सँगै लगेर भिडियो खिचाएको आरोप उहाँमाथि छ। 

डा.तोसिमा आफैँ जनरल सर्जन चिकित्सक हुन्छ। सघन उपचारकक्षमा रहेका बिरामीलाई भेट्न बिरामीकै परिवारका मान्छेलाई समेत सहज हुँदैन। त्यस्तो ठाउँमा प्रवेश गरेर प्रचारका लागि भिडियो खिच्नु संवेदनाहीन काम भएको भन्दै धेरैले आलोचना गरिरहेका छन्। 

शरीरको ९० प्रतिशत बढी जलेको सघन कक्षमा उपचाररत बिरामीलाई  भेट्न एक हुल मिडिया लिएर जानु र नाङ्गो हातले छुनु डाक्टरले गर्ने नहुने काम गरेको उहाँकै समर्थक बताउँछन् ।

अझ त्यस्तो कामको भिडियो बनाएर प्रचार गर्नु लज्जित बनाउने विषय भएको आफूलाई डा.तोसिमाको समर्थक बताउने एमबीबीएस अध्ययनरत एक विद्यार्थी आक्रोश पोख्नुहुन्छ।

सुदन अधिकारी नाम गरेका ती विद्यार्थीले क्षणिक लोकप्रियता र प्रचारबाजीको पछि नगाली जिम्मेवार बन्न डा.तोसिमालाई सुझाव दिनुभएको छ।

चिकित्सकहरूको आपत्ति

डा.तोसिमाले सघन उपचारकक्षको प्रोटोकलविपरीत काम गरेको चिकित्सकहरूले समेत स्वीकार गर्नुभएको छ। 

डा.तोसिमाले त्यस्तो काम गरेको देखेर आफू अचम्ममा परेकाे नेपाल मेडिकल काउन्सिलमा आवद्ध रहनुभएका एक चिकित्सक बताउहुन्छ।

ती चिकित्सकका अनुसार सघन उपचार कक्षमा उपचाररत बिरामीबारे निर्णय गर्ने काम उपचारमा संलग्न चिकित्सकको हाे।

कुन अवस्थाको बिरामीलाई कसरी भेट्न दिने, बिरामीको अवस्था कति गम्भीर हो, संक्रमण कस्तो छ, अवस्था हरेर मात्रै सघन उपचार कक्षमा पठाउन मिल्ने उहाँको भनाइ छ। 

‘बिरामीको अवस्था अरुलाई थाहा हुने कुरा होइन कसलाई कुन अवस्थामा भेट्न दिने भन्ने निर्णय उपचारमा संलग्न चिकित्सकले गर्ने हो’ मेडिकल काउन्सिलमा आवद्ध ती चिकित्सक भन्नुहुन्छ।

डा.तोसिमा नेपाल मेडिकल काउन्सिलको निर्वाचित सदस्य हुनुहुन्थ्यो । प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित भएपछि  उहाँले काउन्सिलको सदस्यबाट राजीनामा दिनुभएको हो।

'डा.तोसिमाले नांगो हातले नै बिरामीलाई छोइरहेको देखियो । मलाई पनि निकै अचम्म लाग्यो मैले अस्पतालका एक अधिकारीलाई फोन गरेर समेत के भएको भनेर बुझेँ' ती चिकित्सकले भन्नुभयो।

राज्यमन्त्री डा.तोसिमालाई भिडियो खिच्न हुलसहित कसले छिर्न दियो भन्नेबारेमा कीर्तिपुर अस्पतालको व्यवस्थापन पक्ष अनविज्ञता प्रकट गर्छ। अस्पतालका एक अधिकारीले आफू त्यो समय अस्पतालमा नरहेकाले प्रशासनसँग यसबारे बुझ्ने बताउनुभयो। 

सघन उपचार कक्षमा रहेको, बिरामीलाई उपचारमा संलग्न डाक्टर, नर्सले समेत पञ्जा नलगाइ छुन नमिल्ने कीर्तिपुर अस्पतालमै कार्यरत एक चिकित्सक बताउनुहुन्छ।

आफैँ डाक्टर रहनुभएकी राज्यमन्त्री उहाँले त्यसरी छिरेर त्यस्तो व्यवहार गर्नु, अझै भिडियो खिचेर प्रचार गर्नु लज्जाको विषय भएको ती चिकित्सकको भनाइ छ। 

‘उहाँ आफैँ जनरल सर्जन हुनुहुन्छ, आइसीयूको प्रोटोकल थाहा नहुने कुरै भएन, प्रचारबाजीको पछि लाग्नुभयो' ती डाक्टर भन्नुहुन्छ। 

नेपालको नियमअनुसार आइसीयूमा बिरामी भेट्न आउनेले फोटो,  भिडियो खिच्ने मात्रै नभएर मोबाइल चलाउन समेत नपाइने एक वरिष्ठ चिकित्सक बताउनुहुन्छ। 

भीआइपीको हकमा नेपालमा कुनै ठाउँमा प्रश्न नउठाइने भएकाले मात्रै मंगलबारको घटना भएको ती चिकित्सकको भनाइ छ।

नेपालमा डा.तोसिमाको हकमा मात्रै नभएर अरु भिआइपीलाई पनि नियम नलाग्ने गरेको उहाँको गुनासो छ। 

हुन त अरु भीआइपीले पनि यसैगरी प्रोटोकलविपरीत फोटो, भिडियो खिचेका छन्’ बरिष्ठ चिकित्सक भन्नुहुन्छ, ‘तर राज्यमन्त्री ज्यू आफैँ डाक्टर भएर त्यसो गर्दा जो अगुवा उही बाटो...... भनेजस्तो भयो।'

‘त्यो अस्पतालको छुट्टै नियम भएर, स्वीकृति लिएर गरेको भए अर्कै कुरा नत्र यसरी आइसीयूमा गएर भिडियो खिच्न पाइँदैन’ आइसीयूमा लामो समय काम गर्नुभएको ती चिकित्सक भन्नुहुन्छ। 

कानुनी रुपमा स्थापना भएको आधिकारिक मिडियाले अस्पतालको, बिरामीका आफन्तको अनुमति लिएर मात्रै त्यसरी भिडियो खिच्न पाइने उहाँले स्पष्ट पार्नुभयो।