प्रत्यारोपण गर्दा आधा काटेको कलेजो पहिलेकै अवस्थामा फर्किन्छ ?(भिडियो)
अन्य कुनैपनि शल्यक्रियामा कलेजो प्रत्यारोपणलाई तुलना गर्यो भने यसलाई जटिल उपचार प्रक्रिया मानिन्छ। दिने मान्छे, लिने मान्छेको शल्यक्रिया गर्ने प्रक्रियाका हिसाबले, यसका लागि लाग्ग्ने समयका हिसाबले, आवश्यक जनशक्ति, खर्च सबै हिसाबमा यो जटिल मानिन्छ।
दिने मान्छे भनेपछि हाम्रो कानुनले तोकेअनुसार आफ्नो नाताभित्र पर्ने रक्त समूह मिलेको, १८ देखि ५० वर्ष भित्रको मान्छे हामीले छान्छौँ। त्यतिले मात्रै पनि पुग्दैन उहाँहरुको डिटेलमा इन्भेस्टिगेसन गर्छाैँ। सिटीक्यान, एमआरआइ सबै गर्छाैँ।
मुख्य दिने मान्छेको कलेजोलाई २ टुक्रा पार्न सकिन्छ कि सकिँदैन भनेर हेरिन्छ। कहिले ५० प्रतिशत दिनुपर्छ ३ भागमा २ भागसम्म पनि निकाल्छौँ। त्यति गर्न मिल्छ कि मिल्दैन हेरिन्छ। नसाहरु त्यसरी जोडिएका छन् कि छैनन् भनेर पनि हेरिन्छ।
त्यो ठिक छ भनेपछि त्यो निकालेको कलेजोले पाउने मान्छेलाई पुग्छ कि पुग्दैन भनेर हेर्छौँ। निकालेपछि बाँकीले दिनेलाई पुग्छ कि पुग्दैन त्यो सबै हेर्छाैँ।
त्यसपछि मात्रै प्रत्यारोपणको तयारी हुन्छ। एकै पटक दुई जनाको अप्रेसन सुरु गर्छाैँ। दिने मान्छेबाट योजना अनुसार कलेजो निकाल्छौँ। पाउनेको पहिलेको कलेजो पूरै निकालेर फाल्छौँ। अनि अर्कोबाट लिएको कलेजोको नसाहरू सबै जोड्छौँ। यो प्रक्रियाका लागि १२, २५ घण्टा लाग्छ।
अर्को कुरा दिने मान्छेको पनि शल्यक्रिया ठूलो हो। कलेजोको शल्यक्रिया आफैँमा जटिल मानिन्छ। झन् स्वस्थ मान्छेको शल्यक्रिया गर्नुपरेको हुन्छ। तर हाम्रो सीप, ज्ञान, अनुभव, हाम्रा उपकरणहरु, हामीले गर्ने सावधानीहरू जति छन्, यी कुराले गर्दा हामीले सुरक्षित बनाएको हुन्छौँ।
दिने व्यक्तिलाई अप्रेसन गरिसकेपछि एक देखि दुई दिनसम्म आइसीयूमा राख्छौँ। त्यसपछि वार्डमा राखेर ८ देखि १० दिनमा डिस्चार्ज गर्न सक्छौँ।
डिस्चार्ज हुनेबेलामा खाना खान सक्ने, हिँडडुल गर्न सक्ने, आफ्नो हेरचाह आफैँ गर्न सक्ने हुन्छ। दिने व्यक्तिलाई हामीले ६ देखि ८ हप्ता आराम गर्नु भन्छौँ। धेरै गह्रुगो काम, भारी काम, शारीरिक कसरतहरू नगर्न भन्छौँ।
२ देखि ३ महिनामा अवस्था हेरेर पहिलो जे गर्ने हो त्यही गर्दा फरक पर्दैन भनेर पठाइदिन्छौँ। ९९ प्रतिशत मान्छेमा यही लागू हुन्छ। एकाधलाई केही समस्या देखिन सक्छ। अस्पताल बसाइ लम्बिन सक्छ। औषधि अलि बढी समय खानुपर्ने हुन्छ।
कलेजो पहिलाकै अवस्थामा फर्किने कुरा छ, त्यो भनेको नयाँ पलाउने होइन बाँकी रहेको कलेजो फुलेर आउने हो। सामान्यतया ६ देखि ८ हप्तामा ९० देखि ९५ प्रतिशतसम्म पहिलेकै अवस्थामा फर्किन्छ।
कलेजोले गर्ने कामको हिसाबले त पहिल्यै पुगिरहेको थियो। नपुग्ने भएका दिनै मिल्दैन थियो। आकारको हिसाबले पनि पछि आफ्नो अवस्थामा आउँछ। सिटीक्यान गरेर हेर्दा पहिला निकालेको थियो र ? भनेर हामी नै झुक्किन्छौँ ।
हामीले अहिलेसम्म ११औँ प्रत्यारोपण गर्यौँ दिने व्यक्तिमा समस्या आएको छैन।
लिनेको हकमा कुरा गर्दा उहाँहरु पहिल्यैदेखि बिरामी हो। उहाँहरुको शरीरभित्र विभिन्न परिवर्तनहरु हुन्छन्। प्रणाली गडबड भएको हुन्छ। नयाँ कलेजोले विस्तारै काम गर्न थाल्छ। सबै कुरालाई स्थापित गर्दै जान्छ।
सुरुको समयमा जोखिम पनि हुन्छ। केही जटिलताहरु हुनसक्ने, रक्तस्राब हुनसक्ने, फेरि अप्रेसन गर्नुपर्ने हुनसक्छ।
बिरामीमा संक्रमण हुनसक्ने, लिएको कलेजोले काम नगर्न सक्ने, नसाहरू बन्द हुनसक्ने जस्ता जोखिम पनि हुन्छ। त्यो भएर हामीले एकसाता जति आइसियूमा राख्छौँ। अवस्था केही समान्य भएपछि बिरामीले खान सक्ने भएपछि बल्ल वार्डमा लैजान्छौँ।
वार्डमा लगेपनि निश्चित निगरानीमा राख्छौँ। २ देखि ३ हप्तामा बिरामी हिँडडुल गर्नसक्ने, खान सक्ने, आफ्नो हेरचाह आफैँ गर्न सक्ने भएपछि मात्रै बिरामीलाई हामीले डिस्चार्ज गर्छौँ।
कामको हिसाबले लिएको कलेजोले शरीरमा राखेर नसाहरु जोड्नेवित्तिकै काम गर्न थाल्छ। केही दिनमा त्यो कलेजोले कति गर्न सक्ने हो सबै काम गर्न थाल्छ।
आकारको हिसाबमा लिने मान्छेको पनि त्यही ६ देखि ८ हप्तामा ८०–९० प्रतिशतको आधारमा फर्किन्छ।
दिने व्यक्तिको भन्दा लिने व्यक्तिको बढी हेरचाह गर्नुपर्ने हुन्छ। लिने व्यक्ति त बिरामी हो। भर्खरै नयाँ कलेजोले काम गर्न थालेको हुन्छ। संक्रमण हुनसक्ने हुन्छ।
घर गएपछि पनि समयमा औषधि खाने, बोलाएका बेला फलोअपमा आउने, सबै रगत परीक्षण गर्ने गरिरहनुपर्छ। औषधिलाई तलमाथि गर्नुपर्ने हुन्छ। यी सबै सल्लाह–सुझाव दिएर हामीले पठाउँछौँ। कुनै समस्या आएमा तुरुन्त आउन पनि भनेको हुन्छौँ।
घर गएपछि पनि ३ देखि ६ महिनासम्म नियमित हामीलाई भेट्दै रहनुपर्छ। बिस्तारै औषधिहरु घटाउँदै जान्छौँ। पछि गएर ६ महिना, एक वर्षपछि थोरै प्रकारका मात्रै औषधि बाँकी हुन्छ।
६ महिनापछि चाहिँ प्राय नियमित सबै काम गर्न मिल्छ भनेको हुन्छौँ हामीले। दौडिन पनि मिल्छ भन्न सक्छौँ। तर सकेसम्म चोटपटक नलागेको राम्रो ।
गाडी चलाउने, मोटरसाइकल हाक्ने लगायत सामान्य मान्छेले जे काम गर्छ त्यो गर्न सक्छ। तर हेरचाह चाहिँ जहिले पनि गर्नुपर्छ। धेरै भीडभाडमा जानु भएन, मास्क लगाइरहनु पर्यो। काँचो खानेकुरा खानु भएन। पकाएको स्वस्थ खानेकुरा खानु पर्यो। यस्ता सावधानी चाहिँ जिन्दगीभर अपनाउनुपर्छ।
तपाईँको अभिमत